Ventilatieplan maken

Wanneer je een nieuw ventilatiesysteem laat installeren, is het handig om van tevoren een ventilatieplan te maken. Dit is een belangrijk document dat ervoor zorgt dat het te plaatsen ventilatiesysteem uiteindelijk naar behoren werkt. In sommige gevallen is een ventilatieplan zelfs verplicht. In dit artikel lees je alles wat je moet weten over het maken van een ventilatieplan.

Wat is een ventilatieplan?

Een ventilatieplan is een document dat laat zien hoe de ventilatie in jouw huis werkt. Het document bevat schetsen met een plattegrond van alle ruimtes in je huis. Je kunt hieruit aflezen hoe de verschillende aspecten van je ventilatiesysteem zijn verbonden en hoe de luchtstroom beweegt. Dit ventilatieplan is verplicht bij een nieuwbouwhuis of als je een grote renovatie doet aan je woning. Het document is cruciaal om ervoor te zorgen dat je een goed werkende ventilatie in huis hebt.

Waarom zou ik een ventilatieplan maken?

Je vraagt je misschien af waarom je überhaupt een ventilatieplan zou moeten maken. Dit heeft verschillende redenen. Ventilatiesystemen zitten vaak ingewikkeld in elkaar. Een ventilatieplan helpt dan om een goed overzicht te behouden. Zo weet je ook meteen welke benodigdheden zijn vereist. Dan kun je bijvoorbeeld bepalen hoe groot de capaciteit van je ventilatiemotor moet zijn, omdat je de debieten kent. Ook weet je hoeveel geluidsdempers je nodig hebt en waar je deze moet plaatsen. Dit kan veel geluidsoverlast schelen. Door het ventilatieplan kun je ook meteen een inschatting maken van het totale kostenplaatje en hoelang de monteurs bezig zullen zijn.

Wie maakt het ventilatieplan?

Het ventilatieplan, met voorontwerp en het operatieverslag moet worden gemaakt door een installateur of een Energieprestatie en Binnenklimaat (EPB) verslaggever. 

Is een ventilatieplan verplicht?

Bepaalde aspecten van het ventilatieplan zijn verplicht geworden sinds 2016. Je moet namelijk een voorontwerp hebben wanneer je een huis laat bouwen. Je mag wel nog aanpassingen doen tijdens het bouwen. Wanneer je vervolgens klaar bent met bouwen, zul je een prestatieverslag moeten aanleveren. Dit verslag laat zien of het geïnstalleerde ventilatiesysteem naar behoren werkt. De reden hiervoor is dat de overheid wil dat alle burgers zich aan dezelfde ventilatierichtlijnen houden.

Wat staat er in een ventilatieplan?

In een ventilatieplan staan tekeningen van de plattegrond van jouw huis. Met symbolen is aangegeven waar de luchtkanalen zich bevinden, hoe de doorvoer van lucht verloopt en wat de verdeelpunten zijn. Ook kun je in het ventilatieplan terugvinden wat het ventilatiedebiet per kamer is. Het ventilatiedebiet laat zien hoe intensief de toe- en afvoer van lucht moet zijn. Er zijn twee soorten ventilatieplannen, namelijk een isometrisch plan en een grondplan.

Een isometrisch plan

In een isometrisch plan worden de luchtkanalen op een schematische manier in perspectief weergegeven. Hierdoor kun je grofweg zien hoe het ventilatiesysteem door het huis is opgesteld. Bovendien kun je uit een isometrisch plan opmaken welke materialen er zijn gebruikt en waar de leidingen liggen. Het grootste voordeel van een isometrisch plan is dat er weinig uitleg nodig is naast de schetsen.

Een grondplan

Een grondplan laat precies zien waar de ventilatiekanalen en ventielen zich bevinden. Deze kun je herkennen aan de desbetreffende symbolen. In een grondplan staat verder weinig informatie over wat voor materialen er zijn gebruikt.

Symbolen in een ventilatieplan

De bedrijven die ventilatieplannen opstellen gebruiken vaak dezelfde soort symbolen. Het komt echter wel eens voor dat de symbolen niet identiek aan elkaar zijn. Dat komt omdat er geen officiële lijst met symbolen bestaat. Wel zijn er Europese normen die richtlijnen aangeven, maar omdat deze niet ingaan op de details, wijken symbolen vaak af. Het is daarom belangrijk dat een ventilatieplan altijd voorzien is van een legenda. We hebben de meestgebruikte symbolen voor je op een rijtje gezet.

Pijlen

Pijlen laten zien in welke richting de luchtstroming in een kanaal beweegt. De afvoer van vervuilde lucht wordt weergegeven met een grote bruine pijl. De toevoer van schone lucht kun je herkennen aan een grote groene pijl.

Geluidsdempers

Geluidsdempers kun je op twee verschillende manieren herkennen op tekeningen. Voor het aangeven van een verticaal geplaatste geluiddemper worden drie lijnen met aan elk uiteinde een cirkel gebruikt. Een horizontaal geplaatste geluiddemper is te herkennen aan een rechthoek met schotten.

Doorboring

Het symbool voor een doorboring is een cirkel met een kruis of een punt, liggend aan in welke richting de luchtstroom beweegt. Een cirkel met een kruis geeft aan dat de luchtstroom ergens ingaat. Een cirkel met een punt geeft aan dat de luchtstroom ergens uitkomt.

Kanttekeningen

Teksten in een ventilatieplan worden zo kort mogelijk gehouden. Het is de bedoeling dat de schetsen met symbolen voor zich spreken. Toch zijn er wel een aantal dingen die geschreven moeten worden. Dit geldt bijvoorbeeld voor de afmetingen, de debieten en noodzakelijke installatie-aanwijzingen.

Overzicht van alle symbolen

---

---

Ventilatieplan voor ventilatiesystemen D en E

Een ventilatieplan is essentieel voor het installeren van ventilatiesystemen D en E. Dit zijn de meest ingewikkelde systemen die er zijn. Dat komt omdat deze ventilatiesystemen niet alleen ventileren, maar ook warmte creëren. Het zijn balansventilaties, waarvan alle onderdelen, zoals warmtepompen en WTW-units, goed op elkaar afgestemd moeten zijn. Het is daarom uiterst belangrijk dat vooraf goed in beeld is gebracht hoe deze geïnstalleerd zullen worden. Doe je dit niet, dan is er een kans dat het ventilatiesysteem niet goed werkt. Met name het energiezuinige aspect kan dan wegvallen. Dat is natuurlijk zonde.

De standaardwaardes

De overheid heeft regels opgesteld met betrekking tot de ventilatiecapaciteit van nieuwe ventilatiesystemen. Deze regels staan in het Bouwbesluit. Per ruimte in huis is aangegeven wat de ventilatiecapaciteit moet zijn:

• Verblijfsgebied: minimaal 0,9 dm³ /s per m² vloeroppervlakte met een minimum van 7 dm³ /s
• Verblijfsruimte: minimaal 0,7 dm³ /s per m² vloeroppervlakte met een minimum van 7 dm³ /s
• Toilet: minimaal 7 dm³ /s
• Badkamer: minimaal 14 dm³ /s
• Keuken: minimaal 21 dm³ /s (opstelplaats max. 15 kW)
• Meterruimte: minimaal 2 dm³ /s per m³ netto-inhoud van de meterruimte, met een minimum van 2 dm³ /s

Dan zijn er ook nog eisen met betrekking tot de luchtsnelheid van de toe- en afvoer. De luchtsnelheid wordt uitgedrukt in meter per seconde (m/s). Voor het hoofdkanaal geldt een waarde van 5 m/s. Voor het aftakkingskanaal is dat 3 m/s. De aanzuiging van schone lucht mag niet meer dan 3 m/s zijn. Zo wordt de aanzuiging van regenwater uitgesloten. Voor de snelheid van de luchtafvoer is geen eis gesteld.

Wil je weten hoe je deze waardes het best kunt berekenen? Bekijk dan hoe je een ventilatieberekening kunt maken.

Overstroomvoorziening in je ventilatieplan

Het is belangrijk dat je een overstroomvoorziening opneemt in je ventilatieplan. Door een overstroomvoorziening kan de lucht in huis zich verspreiden over meerdere ruimtes. Dit gebeurt door het verschil in onder- en overdruk in de verschillende ruimtes in huis. Door dit verschil stroomt de lucht door een kier onder de deur door naar de andere ruimtes. Goede ventilatie is niet mogelijk zonder een goede overstroomvoorziening. Zorg er dus altijd voor dat de binnendeuren minimaal 1,5 centimeter boven de grond of drempel uitkomen.

Ventilatieplan samengevat

Een ventilatieplan is essentieel wanneer je een nieuw ventilatiesysteem laat installeren. Zo een plan is verplicht bij grote renovaties en nieuwbouwhuizen. Het ventilatieplan wordt altijd opgesteld door iemand die daar bevoegd voor is. Het paln bestaat uit schetsen van je huis die laten zien hoe de ventilatie in jouw woning is geregeld. Vooral bij ventilatiesystemen D en E is dit plan belangrijk, omdat het ervoor zorgt dat de warmtevoorziening goed kan worden aangesloten. Ga jij binnenkort een nieuw ventilatiesysteem laten installeren? Zorg dan voor een goed ventilatieplan!