Luchtkwaliteit meten in huis

De luchtkwaliteit in huis is belangrijk voor een gezond bestaan. Je kunt namelijk allerlei gezondheidsklachten krijgen als de luchtkwaliteit niet goed is. In dit artikel lees je welke stoffen ervoor zorgen dat de luchtkwaliteit verslechtert, hoe je dit kunt meten en wat je hiertegen kunt doen. Lees dus snel verder!

Wanneer moet ik de luchtkwaliteit in huis meten?

Het is goed om de luchtkwaliteit in huis te meten wanneer je denkt dat deze niet optimaal is. Dat herken je bijvoorbeeld aan schimmelvorming en een benauwde, muffe lucht in huis. Wanneer dit leidt tot onverklaarbare concentratie- en gezondheidsproblemen (zoals keel-, neus- en oogklachten, maar ook hoofdpijn en vermoeidheid), dan heb je wellicht te maken met het sick building syndroom. Het is belangrijk om dit te voorkomen, of (indien dat al te laat is), zo snel mogelijk op te lossen.

Wonen er mensen in huis die van tevoren al gevoelige luchtwegen of ademhalingsproblemen hadden? Dan is het extra belangrijk dat je de luchtkwaliteit in de gaten houdt. Dit is met name het geval als zij bronchitis, astma of COPD hebben.

Wat bepaalt de luchtkwaliteit in huis?

De kwaliteit van de lucht in huis wordt bepaald door verschillende aspecten. Tijdens alledaagse activiteiten komen er diverse stoffen, maar ook vocht en warmte vrij. Dit gaat allemaal in de lucht hangen en dat beïnvloedt de luchtkwaliteit behoorlijk. Hieronder volgt een lijst met punten die invloed hebben op de luchtkwaliteit in huis.

Koolmonoxide

Koolmonoxide (CO) is niet zichtbaar en is geur- en smaakloos. Dit ontstaat bij onvolledige verbranding van fossiele brandstoffen. Dat betekent dat CO onder andere vrij kan komen bij het gebruik van de open haard en brand in huis. Ook komt CO vrij bij een gaslek of bij een kapot gastoestel, zoals een ketel of geiser. Door de grote hoeveelheden CO die hierbij vrijkomen en het feit dat je dit niet kunt ruiken, proeven of zien, kan dat fataal aflopen. Jaarlijks sterven er ongeveer 10 mensen aan een koolmonoxidevergiftiging in ons land.

Kooldioxide

Kooldioxide (CO₂) komt vrij bij verbranding. Zo kan CO₂ dus vrijkomen bij het gebruik van de open haard, geiser en ketel. Daarnaast komt het ook vrij tijdens het koken en door de aanwezigheid van mensen. Mensen ademen namelijk CO₂ uit. Het is het beste als de hoeveelheid CO₂ in huis onder de 800 ppm blijft.

Fijnstof

Fijnstof ontstaat tijdens verbrandingsprocessen van brandstoffen. Veel mensen kennen fijnstof van uitstoot in het verkeer en in industriële zones. Samen zorgen deze voor 50% van het fijnstof in Nederland. Echter weet niet iedereen dat fijnstof ook kan ontstaan in huis. Dit gebeurt onder andere bij het gebruik van een open haard, tijdens het koken, tijdens het branden van kaarsen en wanneer je rookt. Het is belangrijk dat de fijnstofwaarde in jouw huis onder de 10 μg/m³ blijft.

Vluchtige organische stoffen

Vluchtige organische stoffen (VOS) komen vrij bij het gebruik van alledaagse producten, zoals cosmetica, schoonmaakmiddelen en luchtverfrissers. Daarnaast komen grotere hoeveelheden VOS ook vrij tijdens het verbouwen of het verven van je woning. Voor een goede luchtkwaliteit in huis is het belangrijk dat het VOS-gehalte onder de 1,0 mg/m³ blijft.

Formaldehyde

Formaldehyde (HCHO) is een kankerverwekkende stof die vooral vrijkomt tijdens verbouwingen. Zorg ervoor dat de HVHO-waarde onder de 0,1 mg/m³ blijft.

Stikstofdioxide

Stikstofdioxide (NO₂) draagt bij aan smog en komt voornamelijk vrij in het verkeer. NO₂ is daarom vooral terug te vinden in woningen die dichtbij drukke wegen zijn gebouwd. Er is geen aangegeven waarde waar NO₂ onder moet blijven voor een goede luchtkwaliteit. Probeer er echter wel voor te zorgen dat de waarde minimaal blijft.

Ozon

Ozon is een stof dat vrijkomt bij het gebruik van elektrische apparaten, zoals printers en kopieermachines. Ozon is vaker een probleem in kantoorpanden dan in huizen, omdat hier veel meer van dit soort machines in een ruimte staan. Zorg ervoor dat het ozongehalte onder de 100 µg/m³ blijft voor een gezond binnenklimaat.

Vocht

Een goede luchtvochtigheid ligt tussen de 40 en 60%. Zowel een te vochtige lucht, als een te droge lucht zijn niet goed. Vocht in huis komt vrij tijdens alledaagse activiteiten. Denk aan douchen, koken en wassen. Ook mensen stoten vocht uit, bijvoorbeeld in de vorm van zweet.

De luchtdruk

De luchtdruk gaat in principe over hoe zwaar de lucht is en verandert aan de hand van het weer buiten. De luchtdruk heeft samen met de temperatuur een grote invloed op de luchtvochtigheid.

De temperatuur

De temperatuur in huis gaat hand in hand met de luchtkwaliteit. De combinatie van deze twee aspecten bepalen namelijk het binnenklimaat. Voor veel mensen is een comfortabele binnentemperatuur tussen de 19 en 21 graden. Dit verschilt uiteraard wel van persoon tot persoon. De temperatuur heeft bovendien effect op de luchtvochtigheid. Bij een te hoge temperatuur in huis kan de lucht te droog worden en bij een te lage temperatuur kan de lucht juist te vochtig worden.

Hoe meet ik de luchtkwaliteit in huis?

De luchtkwaliteit in huis kun je zelf meten met apparaten en sensoren. Hier zijn veel verschillende soorten van. Zo kun je voor vocht en elke vervuilende stof een los apparaat kopen. Daarnaast zijn er apparaten die een combinatie van vocht en vervuilende stoffen kunnen meten. Hoe je de informatie kunt aflezen verschilt per apparaat. Soms kun je deze van het apparaat zelf aflezen en soms kan dit via een app op je smartphone of tablet. Hier volgt een overzicht van de verschillende soorten apparaten om de luchtkwaliteit te meten:

• Hygrometers, hygrostaten en vochtmeters. Deze geven de luchtvochtigheid weer.
• CO-meters
• CO₂-meters
• Fijnstofmeters
• Ozonmeters
• Rookmelders. Deze gaan af wanneer er te veel rookontwikkeling in huis ontstaat.

Deze meters zijn verkrijgbaar van verschillende merken. Voorbeelden zijn OHOME, Rovary en Uhoo.

Meting overlaten aan een specialist?

Heb je geen apparaat om de luchtkwaliteit te meten, of wil je dit toch niet liever zelf doen? Het is mogelijk om de meting van de luchtkwaliteit over te laten aan een specialist. Meestal komt zo een specialist een bepaald aantal dagen de luchtkwaliteit in huis meten. Hier wordt geavanceerde meetapparatuur voor gebruikt. Deze zijn vaak een stuk accurater dan de meters en sensoren voor zelfgebruik.

Wat kost een luchtkwaliteitsmeter?

De kosten van een luchtkwaliteitsmeter zijn geheel afhankelijk van het merk en type. Zo heb je bijvoorbeeld voor € 69 een OHOME CO₂ luchtkwaliteitsmeter. Deze meet de luchtvochtigheid, temperatuur en het CO₂-gehalte. Een ander voorbeeld is de Uhoo binnenklimaat monitor, die € 329 kost. Deze heeft negen sensoren en meet onder andere de temperatuur, luchtvochtigheid, ozon-, fijnstof- en CO₂-gehaltes.

Waar plaats ik de luchtkwaliteitsmeters in huis?

Door een luchtkwaliteitsmeter op verschillende plekken in huis te plaatsen, kun je erachter komen wat de luchtkwaliteit in een specifieke ruimte is. Het is dan wel belangrijk dat je stilstaat bij waar je deze apparaten precies plaatst. Zo zul je geen accurate meting krijgen als je de meter naast een deur of raam plaatst die vaak wordt geopend. Ook moet je rekening houden met de afstand van de meter tot de bron van de vervuiling. De hoeveelheid uitstoot van deze bron speelt natuurlijk ook een rol.

Plaats dus een meter in zoveel mogelijk ruimtes in huis, maar zet deze niet direct naast de bron of ramen en deuren.

Hoe verbeter ik de luchtkwaliteit in huis?

Heb je de luchtkwaliteit in huis gemeten en ben je erachter gekomen dat deze niet optimaal is? Geen zorgen! Er zijn verschillende stappen die je kunt nemen om de luchtkwaliteit in huis te verbeteren. Deze hebben we hieronder uitgelegd.

Een goede ventilatie

De belangrijkste stap die je kunt nemen om de luchtkwaliteit in huis te verbeteren, is door te zorgen voor een goede ventilatie. We raden aan om naast natuurlijke ventilatie ook gebruik te maken van een mechanisch ventilatiesysteem. Dit zorgt er namelijk voor dat vervuilde lucht naar buiten wordt afgevoerd en dat schone lucht naar binnen kan stromen. Heb je het idee dat jouw ventilatie niet optimaal is? Laat hier dan naar kijken door een specialist en laat je ventilatiesysteem eventueel vervangen. Het is bovendien belangrijk dat je je ventilatiesysteem regelmatig reinigt en laat onderhouden.

De beste optie als je de luchtkwaliteit in huis wilt verbeteren is een vraaggestuurd ventilatiesysteem. Deze werkt namelijk aan de hand van sensoren die de luchtkwaliteit in verschillende ruimtes meten. Dit is dus eigenlijk een ventilatiesysteem en een luchtkwaliteitsmeter in één.

Luchtreinigers

Luchtreinigers zijn een goede aanvulling op natuurlijke ventilatie of een beperkte mechanische ventilatie. Luchtreinigers kunnen namelijk verschillende vervuilende stoffen en stofdeeltjes uit de lucht in huis halen. Er zijn veel verschillende soorten en merken waaruit je kunt kiezen. Wanneer je er een uitkiest, is het wel van belang dat je rekening houdt met de grootte van de ruimte waar je deze neer wilt zetten. Niet elke luchtreiniger heeft namelijk de capaciteit om de lucht in grote ruimtes te reinigen.

Andere tips

Hier volgen nog een aantal andere tips die je kunt toepassen om de luchtkwaliteit in huis te verbeteren:

• Lucht je huis vaker door ramen en deuren open te zetten.
• Plaats luchtzuiverende planten in huis.
• Kook altijd met de afzuigkap aan.
• Gebruik de open haard zo min mogelijk.
• Laat je mechanische ventilatie onderhouden.