Energietransitie

Klimaatverandering is een wereldwijd probleem. Daarom hebben veel landen afgesproken om te proberen dit tegen te gaan. Deze landen, waaronder Nederland, bevinden zich daarom momenteel in een energietransitie. In dit artikel lees je wat energietransitie inhoudt, waarom het van belang is, wat het doel is en hoe we dit kunnen bereiken. Lees dus snel verder!

Wat houdt de energietransitie in?

Energietransitie staat voor de landelijke overgang van energieopwekking uit fossiele brandstoffen naar energieopwekking uit duurzame bronnen. De overheid heeft als doel dat deze transitie in 2050 voltooid is. Nederland moet dan duurzaam zijn en de broeikasemissies drastisch hebben teruggebracht. Dit besluit is genomen om klimaatverandering zoveel mogelijk tegen te gaan. Hierbij zijn afspraken gemaakt met landen van over de hele wereld tijdens de Klimaattop in 2015 in Parijs.

Waarom zitten we in een energietransitie?

De energietransitie is nodig om klimaatverandering af te remmen. Momenteel gebruiken we nog veel fossiele brandstoffen voor het opwekken van energie. Het is slecht voor het milieu wanneer deze worden verbrand. Er komen namelijk veel stoffen bij vrij. Deze vallen onder broeikasemissies en dragen hiermee bij aan klimaatverandering. Door klimaatverandering warmt de aarde op, stijgt de zeespiegel en wordt het weer veel extremer. Daarnaast kunnen fossiele brandstoffen ook opraken. Twee voorbeelden hiervan zijn gas en steenkool. Energieopwekking uit fossiele brandstoffen wordt ook wel ‘grijze energie’ genoemd. Energieopwekking uit duurzame bronnen stoot geen ongezonde stoffen uit. Ook zijn duurzame energiebronnen onuitputtelijk. Je kunt hierbij denken aan zonne-energie, windenergie en waterkracht-energie. Dit wordt ook wel ‘groene energie’ genoemd. Om klimaatverandering tegen te gaan is het dus van belang dat we vooral groene energie gaan gebruiken.

Het einddoel van de energietransitie

Het einddoel van de Nederlandse overheid is om in 2050 een vermindering van 80% tot 95% aan broeikasemissies te hebben gerealiseerd ten opzichte van 1990. Om dit te kunnen bereiken wordt er een verandering in de gehele maatschappij verwacht. Denk hierbij onder andere aan huishoudens, fabrieken, boerderijen en transport.

Hoe kan het einddoel worden bereikt?

Om ervoor te zorgen dat Nederland vrijwel alleen maar duurzaam energie gebruikt in 2050, zullen we anders moeten omgaan met energie. Dit doen we op vijf manieren:

• Minder energie gebruiken
• Meer duurzame energie opwekken
• CO2 ondergronds opslaan
• Biomassa blijven gebruiken
• Een goede balans tussen vraag en aanbod van duurzame energie

Minder energie verbruiken

Met z’n allen minder energie verbruiken is een belangrijk aspect om Nederland te verduurzamen. Dit kan worden gerealiseerd door een combinatie van twee elementen. Ten eerste door minder gebruik te maken van elektriciteit. En ten tweede door relatief oude elektronische apparaten te vervangen voor nieuwe, zuinigere modellen. Echter is het verminderen van energieverbruik niet voldoende om het einddoel te bereiken, omdat het enkel zorgt voor een emissievermindering tot ongeveer 30%.

Meer duurzame energie opwekken

Er kan meer duurzame energie worden gebruikt, als er ook meer duurzame energie wordt opgewekt. Het is dus belangrijk dat we steeds meer zonne-, wind- en waterkracht-energie gaan gebruiken in plaats van energie uit fossiele brandstoffen. Deze energie zou ons straks moeten voorzien van onze maatschappelijke behoeftes.

CO2 ondergronds opslaan

Wetenschappers hebben ingeschat dat het niet haalbaar is voor Nederland om in 2050 voldoende duurzame energie op te wekken om in ieder zijn behoeften te voorzien. Voor een emissievermindering van 80% is het ook noodzaak om 80% van de totale energie duurzaam te kunnen produceren. Dit is niet haalbaar omdat er anno 2020 nog maar 14% aan duurzame energie beschikbaar was. Om toch het einddoel van een emissievermindering van 80 tot 95% te kunnen realiseren, zijn we genoodzaakt om CO2 ondergrond op te slaan. In 2050 zullen we dus nog steeds CO2 uitstoot hebben, maar dit zal bijna niet meer worden vrijgelaten in de open lucht.

Biomassa blijven gebruiken

Het is de bedoeling dat we biomassa blijven gebruiken als bron van energie. Dit hebben we nodig om de maatschappij te kunnen blijven voorzien van voldoende energie. Onder biomassa vallen verschillende organische materialen. Het is de bedoeling dat er alleen groene biomassa-energie wordt gebruikt. Dat betekent dat er alleen materialen verbrand mogen worden die niet bijdragen aan klimaatverandering. Zo mag er bijvoorbeeld alleen afvalhout worden verbrand en geen hout waarvoor bossen worden gekapt.

Een goede balans tussen vraag en aanbod van duurzame energie

Een goede balans tussen vraag en aanbod van duurzame energie is nodig voor het realiseren van het einddoel. Dat komt omdat de levering van groene stroom vaak niet constant is. Zo zal er bijvoorbeeld niet altijd zon zijn om zonne-energie op te wekken en zal het niet altijd hard genoeg waaien om windenergie op te wekken. Aan de andere kant zullen er ook tijden zijn dat er een overschot is aan energie. Momenteel hebben we nog niet de kennis om het overschot op een efficiënte manier op te slaan, zodat dit op een later moment gebruikt kan worden. Het is dus belangrijk dat hier snel een oplossing voor komt. Zolang we deze oplossing nog niet hebben gevonden, zal de balans tussen vraag en aanbod niet constant zijn en wordt het lastig om Nederland echt duurzaam te maken.

Welke technologie is er nodig?

Technologie staat centraal in de strijd naar emissievermindering. Dit zijn een aantal van de belangrijkste technieken die helpen om de emissie uitstoot terug te dringen: warmtepompen, zonnepanelen, windmolens, biomassavergistingsinstallaties een waterstofauto’s.

De kosten van de energietransitie

De overheid vindt het belangrijk dat de kosten van de energietransitie niet buitenproportioneel hoog worden. Zo wordt er vaak gekozen om op de korte termijn goedkopere maatregelen te kiezen om de doelen te bereiken. Echter is dit niet altijd slim, omdat goedkopere opties op de lange termijn duurder kunnen uitvallen. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer technische onderdelen of hele systemen snel weer vervangen moeten worden door duurdere en kwalitatief betere alternatieven. Het is soms juist financieel voordeliger om direct te kiezen voor de duurdere optie.

Wie betaalt de rekening?

Een groot deel van de rekening van de energietransitie zal uiteindelijk betaald worden door huishoudens. Van hen wordt verwacht dat zij stappen ondernemen om hun huizen te verduurzamen door bijvoorbeeld zonnepanelen aan te schaffen en beter te isoleren. De overheid wil hieraan bijdragen door  financieringen in de vorm van  subsidies en leningen te verstrekken. Huishoudens zullen op de lange termijn profiteren van deze investeringen. Uiteindelijk zullen zij namelijk veel minder energiekosten hebben.

Andere landen ook in energietransitie

Nederland is uiteraard niet het enige land dat moment in energietransitie zit. Veel landen in de wereld bevinden zich in dezelfde situatie. Dit is positief voor ons land, omdat we hierop in kunnen spelen. Dat kunnen we doen door:

• Gebruik te maken van technologische ontwikkelingen uit andere landen.
• Samen te werken met andere landen op het gebied van infrastructuur voor duurzaam transport.
• In te spelen op buitenlandse markten met Nederlandse producten.
• Groene stroom uit te wisselen met andere landen.
• Doelen te stellen samen met omliggende landen en elkaar te helpen om deze te behalen.

Hoe draag ik bij?

Je kunt zelf op verschillende manieren bijdragen aan de energietransitie. Deze zijn:

• Gebruik zo min mogelijk stroom
• Kies voor een groene energieleverancier
• Investeer in zonnepanelen, een zonneboiler en/of een warmtepomp
• Vervang oude elektronische apparaten door nieuwe, duurzame modellen

Energietransitie samengevat

Nederland bevindt zich momenteel in energietransitie. Dit betekent dat we een overgang maken naar een duurzame maatschappij om zo klimaatverandering proberen tegen te gaan. Het doel is om in 2050 een vermindering van 80 tot 95% aan broeikasemissies te hebben gerealiseerd ten opzichte van 1990. Dit doel kan behaald worden als er minder energie verbruikt wordt, er meer duurzame energie wordt opgewekt, CO2 ondergronds wordt opgeslagen, we biomassa blijven gebruiken en een goede balans vinden tussen vraag en aanbod van duurzame energie. De kosten hiervan zullen voor een groot deel terecht komen bij huishoudens. Van hen wordt verwacht dat ze stappen zullen ondernemen om hun huizen te verduurzamen. De overheid draagt hier wel aan bij door middel van subsidies en leningen. Ook andere landen bevinden zich momenteel in een energietransitie. Nederland kan hierop inspelen door samen te werken met deze landen.