Spouwmuurventilatie

Heb jij een spouwmuur? Dan is er een kans dat deze geventileerd moet worden. Maar waarom en wanneer is spouwmuurventilatie van belang? En hoe werkt het precies? Dat lees je allemaal in dit artikel!

Wat is een spouwmuur?

Een spouwmuur vormt de buitenkant van de woning en bestaat uit twee muren. Zo is er een binnenmuur en een buitenmuur. De buitenmuur kun je zien aan de buitenkant van het huis en de binnenmuur aan de binnenkant. Tussen de twee muren in zit een kleine ruimte van een paar centimeter. Deze ruimte wordt de spouw genoemd.

Deze manier van bouwen werd vanaf 1920 steeds meer toegepast om vochtproblemen in woningen tegen te gaan. Voor die tijd bestond de buitenkant van huizen uit enkele bakstenen muren. Vocht, uit onder andere regen, kon toen gemakkelijk de stenen intrekken en zo in de woning terechtkomen. Bij een spouwmuur kan vocht nog steeds in de buitenmuur trekken, maar niet zo snel in de binnenmuur. Hierdoor zullen vochtproblemen minder vaak voorkomen. Het overtollige regenwater wordt bij een spouwmuur door middel van stootvoegen afgevoerd.

Vroeger dacht men ook dat een spouwmuur kon zorgen voor een betere isolatie. Er werd namelijk gedacht dat warmte of kou van buitenaf door de spouw en dubbele muren niet gemakkelijk in de woning kon trekken. Tegelijkertijd zou de aangename warmte of koelheid van binnenshuis ook niet zo snel ontsnappen. Echter bleek al snel dat dit niet het geval was en dat alleen geïsoleerde spouwmuren zorgen voor een betere algemene isolatie van het huis.

Is ventilatie van een spouwmuur nodig?

Het is de bedoeling dat spouwmuren zo droog mogelijk blijven, ondanks vorst en regen. De bakstenen die vandaag de dag worden gebruikt voor de bouw van woningen zijn echter een stuk lichter en poreuzer dan vroeger. Dit betekent dat de stenen veel makkelijker vocht opnemen. Hierdoor geven baksteenleveranciers en metselbedrijven aan dat het ventileren van spouwmuren essentieel is. Ventilatie zou ervoor zorgen dat de buitenmuur sneller opdroogt en hiermee vochtschade, schimmelvorming en mos- of algengroei voorkomt. Toch klopt dit niet helemaal.

Een onderzoek van de TU Delft laat zien dat enkel 5% van het vocht in de spouw belandt. De bakstenen van tegenwoordig nemen sneller vocht op, maar staan dus ook weer snel vocht af. Daarnaast is het ook nog zo dat spouwen steeds vaker geïsoleerd worden. Hierdoor is de lucht in de spouw minder warm, waardoor het droog ventilerend effect veel kleiner is. Deze twee aspecten zorgen ervoor dat het ventileren van de spouw geen groot effect meer heeft.

Er zijn een aantal situaties waarin het toch verstandig is om een spouwmuur te ventileren:

• Wanneer je buitengevel dampdicht is (wanneer de stenen geen vocht doorlaten);
• Wanneer de gevel is geverfd met dampdichte verf;
• Bij vochtproblemen op je binnenmuren;
• Wanneer de gevel is doorgeslagen;
• Wanneer de spouw vervuild is en niet kan worden schoongemaakt.

Hoe ventileer je een spouwmuur?

Een spouwmuur wordt geventileerd aan de hand van stootvoegen. Dit zijn verticale voegen in de buitenmuur die tot aan de spouw reiken. Deze zijn zowel op een hogere als lagere plek in de muur terug te vinden. Dit creëert een constante luchtstroom, waardoor de spouw wordt geventileerd. De stootvoegen zijn vaak voorzien van een rooster om inregenen te voorkomen. Deze roosters maken het ook moeilijker voor ongedierte om naar binnen te kruipen.

Bij oudere huizen zie je vaak stootvoegen in een andere vorm. Vroeger was het namelijk de norm om een aantal bakstenen verticaal naast elkaar in te metselen, terwijl de andere stenen horizontaal werden gelegd. Tussen deze verticale stenen werd wat ruimte gelaten om als stootvoeg te dienen. Deze stootvoegen zijn vaak niet voorzien van een rooster. Hierdoor komt het voor dat mensen deze dichtmaken om kou en ongedierte buiten te houden. Echter stopt dit ook de ventilatie, wat weer kan leiden tot vochtproblemen in huis.

Er zijn tegenwoordig verschillende producten te verkrijgen die spouwventilatie mogelijk maken. Zo zijn er muurbuizen met bijbehorende roosters, gevelkappen en pvc voegroosters. Deze producten zijn ook nog eens in verschillende kleuren, maten, vormen en materialen te koop. Zo kan er voor elke woning wel een passende optie worden gevonden.

Waar moet je verder op letten bij spouwmuurventilatie?

Het is belangrijk dat de spouw niet vervuild is met cementbaarden of rommel. Dit kan er namelijk voor zorgen dat de binnen- en buitenmuur met elkaar in verbinding komen te staan. Hierdoor wordt de ventilatie gehinderd en kan het vocht van de buitenmuur gemakkelijker in de binnenmuur trekken.

Daarnaast komt het wel eens voor dat mensen denken dat alle roosters die te vinden zijn in de buitenmuur voor de ventilatie van de spouw dienen. Dit is echter niet het geval. Het is namelijk belangrijk dat de hele woning is voorzien van goede ventilatie. Frisse lucht moet naar binnen kunnen stromen en vervuilde lucht moet naar buiten kunnen worden afgevoerd. Dit is de reden dat een buitenmuur vaak meerdere ventilatieroosters heeft. Verwar deze dus niet met de stootvoegen. Vooral de ventilatieroosters van de kruipruimte worden nogal vaak verward met de stootvoegen door de lage locatie in de muur.

Ventilatie bij spouwmuurisolatie

Men dacht vroeger dat een spouw zou zorgen voor een betere isolatie van het huis. Echter is gebleken dat de spouw hier nauwelijks bij helpt. Hierdoor worden spouwen steeds vaker geïsoleerd. Ook bij geïsoleerde spouwmuren kan ventilatie worden toegepast. Dit is echter niet altijd nodig. Mocht dit wel het geval zijn, dan wordt er altijd voldoende ruimte vrijgehouden tussen het isolatiemateriaal van de binnenmuur en de buitenmuur. Op deze manier kan de spouw gewoon geventileerd worden.

Spouwmuurventilatie samengevat

Spouwmuurventilatie is niet altijd nodig. Bakstenen nemen tegenwoordig veel meer vocht op dan vroeger, maar staan deze ook weer sneller af. Hierdoor belandt maar tot 5% van het vocht in de spouw. Dit droogt vaak ook zonder ventilatie. In een aantal gevallen is het wel verstandig om spouwmuurventilatie toe te passen. Doe dit wanneer de buitengevel voorzien is van stenen die geen vocht doorlaten; de gevel is doorgeslagen; de spouw vervuild is; de gevel geverfd is met dampdichte verf of wanneer er vochtproblemen ontstaan op de binnenmuren.