Groene stroom

Groene stroom wordt steeds populairder. Dat komt omdat veel mensen graag kiezen voor milieuvriendelijke opties. Helaas wordt er nog niet genoeg groene stroom geproduceerd om alle Nederlanders hierin te voorzien. Hier wordt echter wel aan gewerkt. Zo worden er bijvoorbeeld steeds meer windmolens en zonnepanelen geproduceerd. In dit artikel lees je onder andere wat groene stroom is, welke soorten er zijn en hoe je kunt weten of stroom echt groen is.

Wat is groene stroom?

Groene stroom is energie die opgewekt is uit duurzame bronnen zoals de zon, wind, waterkracht en soms ook biomassa. Dit zijn bronnen die nooit opraken. Stroom uit deze bronnen draagt niet bij aan de verslechtering van het klimaat, omdat er geen gebruik wordt gemaakt van fossiele brandstoffen. Er komen dan ook geen vervuilende stoffen vrij bij het opwekken van groene energie. Ongeveer 20% van de in Nederland geproduceerde stroom is groen. Uiteraard is dat niet genoeg en daarom wordt er veel groene stroom uit het buitenland gehaald.

Wanneer is stroom groen?

Er zijn vier punten waaraan stroom moet voldoen om daadwerkelijk groen te mogen worden genoemd:

• Het mag de lucht niet vervuilen;
• Het moet uit een onuitputtende bron komen;
• Het mag geen negatieve invloeden hebben op de omgeving;
• Het mag niet bijdragen aan klimaatverandering.

Nederlandse groene stroom

Groene stroom wordt steeds populairder door alle voordelen die het met zich meebrengt. Veel landen doen hun best om in de toekomst grotendeels of uitsluitend groene energie te gebruiken. Nederland is hier één van. In ons land wordt elk jaar meer groene energie opgewekt. Momenteel is ongeveer 20% van de Nederlandse stroom groen. Echter is de opwekking van groene stroom niet constant, omdat het direct gekoppeld is aan weersomstandigheden. Hierdoor is er soms te weinig zon of wind en moet er overgeschakeld worden naar niet-duurzame alternatieven. Het komt ook wel eens voor dat er een overschot aan groene stroom ontstaat. Het probleem is dat we momenteel nog niet de technologie hebben om dit goed op te slaan. Hierdoor gaat de groene stroom vaak verloren. Naast groene stroom wordt er in Nederland ook gebruik gemaakt van grijze stroom en alternatieven waarover wordt gediscussieerd of deze groen of grijs zijn.

Grijze stroom

Grijze stroom is het tegenovergestelde van groene stroom. Grijze stroom is namelijk energie die wordt opgewekt uit fossiele brandstoffen, zoals gas en steenkool. Fossiele brandstoffen zijn slecht voor het milieu, omdat er schadelijke stoffen, zoals CO2, vrijkomen tijdens de verbranding hiervan. Daarnaast kunnen fossiele brandstoffen opraken. Kernenergie valt in principe ook onder grijze stroom. De reden hiervan is dat er veel afval gepaard gaat met kernenergie, wat op een correcte en secure manier moet worden opgeslagen. Dit is niet makkelijk en neemt ook nog eens veel ruimte in beslag. Toch wordt er nog gedebatteerd of kernenergie grootschalig ingezet moet worden om ons land te voorzien van stroom.

Vergroende stroom

Vergroende stroom is energie die in werkelijkheid grijs is. Deze stroom wordt dus opgewekt uit fossiele brandstoffen, maar het is voorzien van groene certificaten. Groene stroom in Europa krijgt namelijk een Garantie van Oorsprong (GvO) certificaat. Voor elk megawattuur wordt een GvO aangemaakt. Zo kunnen consumenten zien wat voor energie zijn hebben. Echter is het zo dat er landen zijn waar groene stroom sowieso verplicht is. Hierdoor hebben zij geen certificaten meer nodig. Nederlandse energieleveranciers kopen deze certificaten dan op. Vervolgens gebruiken zij deze om hun grijze stroom groen te laten lijken. Het GvO proces staat onder toezicht van de Autoriteit Consument en Markt en zij moeten de integriteit waarborgen. Echter blijkt uit de praktijk dat dit niet altijd lukt. Vergroende stroom wordt daarom ook ‘sjoemelstroom’ genoemd.

Hoe weet ik of stroom 100% groen is?

Het komt vaak voor dat stroom groen wordt genoemd, terwijl dit eigenlijk niet zo is. Hoe weet je dan of stroom echt 100% groen is? Het stroometiket en Milieukeur helpen je daarbij. Twijfel je hierna nog steeds? Dan kun je ook de Groene Stroom Checker gebruiken.

Het stroometiket

De enige manier om momenteel zeker te weten dat jouw stroom 100% groen is, is door te checken of het is opgewekt in Nederland. Energieleveranciers moeten elk jaar een stroometiket plaatsen op de stroom die zij aanbieden. Hierdoor kun jij zien waar je stroom exact vandaan komt en of het dus daadwerkelijk groen is. Met het stroometiket kun je jouw groene stroom traceren. Ook staat er op het stroometiket hoeveel groene en grijze stroom zij in totaal hebben geleverd. Dit geeft een goed beeld van hoe duurzaam jouw leverancier is. Het etiket kun je terugvinden op de website van je energieleverancier en op je jaarafrekening.

Milieukeur

Milieukeur is een keurmerk dat is opgezet door de Nederlandse overheid. Dit keurmerk stelt veel eisen aan groene stroom. Hierdoor kun je er vanuit gaan dat stroom met Milieukeur kwalitatief goed is. Zo wordt er gekeken waar de stroom is opgewekt en ook in wat voor installaties. Deze installaties moeten relatief nieuw zijn om door de selectie van Milieukeur te komen. Deze selectie wordt gedaan door verschillende onafhankelijke instellingen. Er zijn een aantal Nederlandse producenten van groene stroom die Milieukeur hebben.

Soorten groene stroom

Er zijn drie soorten stroom waarvan je zeker kunt zijn dat het groen is. Deze zijn zonne-energie, waterkracht-energie en windenergie.

Zonne-energie

De zon is een grote bron van energie. Dit kan worden opgewekt door middel van zonnepanelen. Zonnepanelen kan je particulier op het dak van je huis plaatsen. Hierdoor worden word je in principe zelf producent van energie. Daarnaast wordt er ook collectief of door de overheid gekozen om deze elders te plaatsen. De energie die op deze manier wordt opgewekt is geheel groen. Het is echter wel zo dat de zonnepanelen zelf niet helemaal duurzaam zijn. Er komen bij de productie namelijk schadelijke stoffen vrij. Op de lange termijn wordt dit wel uitgebalanceerd door de duurzaamheid van de energie die de zonnepanelen opwekken.

Waterkracht-energie

Waterkracht is alleen een bron van duurzame energie wanneer dit op een kleine schaal wordt opgewekt. Denk bijvoorbeeld aan rivieren of polders. Op deze manier worden er geen ecosystemen van het water in gevaar gebracht. Er bestaan wel grote waterkrachtcentrales. De energie die hierbij vrijkomt wordt groene stroom genoemd, maar helaas verstoort dit wel vele ecosystemen.

Windenergie

Windenergie wordt opgewekt door windmolens. Deze zijn doorgaans erg groot en kunnen zowel in het water, als op het land staan. De kracht van de wind brengt de molens in beweging en hierdoor wordt er energie opgewekt. Nederland heeft momenteel bijna 3.000 windmolens verdeeld over land en zee. Hiermee wordt ruim 6.700 megawatt per jaar aan energie opgewekt. Het is niet mogelijk om zelf een windmolen in je tuin te zetten en zo je eigen energie te produceren. Wel zijn er initiatieven waarmee je helpt om een windmolen te financieren. Hierdoor kun je een deel van de opbrengst ontvangen. Elk jaar komen er meer windmolens bij en de verwachting is dat Nederlanders steeds vaker zullen kiezen voor windenergie.

Hoe zit het met deze stroomsoorten?

Er zijn twee soorten stroom waarover de groene oorsprong dubieus is. Dit gaat over energie uit biomassa en kernenergie.

Is biomassa groen?

Biomassa kan een bron zijn van groene energie, maar dit is niet altijd het geval. Onder biomassa vallen verschillende organische materialen. Je kunt hierbij denken aan hout, gft-afval en plantaardige olie. Wanneer deze materialen verband worden, komt er energie vrij. Biomassa wordt vaak als een groene bron gezien wanneer er specifiek afval verbrand wordt. Als de materialen voor iets anders gebruikt hadden kunnen worden (recyclen of hergebruiken), dan wordt de opgewekte energie niet als groen gezien. Bomen die gekapt worden zodat het hout verband kan worden, is dus niet duurzaam. Afvalhout kan daarentegen worden gezien als redelijk duurzaam. Een groot nadeel van biomassa is dat er bij de verbranding stoffen vrijkomen die erg ongezond zijn. Dit zijn dan ook de redenen waarom biomassa niet altijd wordt gezien als een groene bron van energie.

Is kernenergie groen?

Er is een grote discussie gaande over de duurzaamheid van kernenergie. Enerzijds komt er bij het produceren van kernenergie geen CO2 vrij. Anderzijds gaat het wel gepaard met veel radioactief afval. Dit afval blijft duizenden jaren gevaarlijk en neemt ook ruimte in beslag. Daarnaast is er ook altijd een kans dat het opwekken van kernenergie misgaat waardoor een nucleaire ramp niet is uitgesloten. Ten slotte is er uranium nodig voor kernenergie en deze stof is uitputtend. Kernenergie voldoet dus niet alle voorwaarden om te worden erkent als groene stroom.

De prijs voor groene stroom

De prijs voor groene stroom is bijna hetzelfde als grijze stroom. Het opwekken van duurzame energie is wel duurder, maar de overheid subsidieert dit. Hierdoor sporen zij energieleveranciers aan om stroom op te wekken die geen negatief effect heeft op het klimaat. De consument betaalt uiteindelijk enkele euro’s meer per maand.

Groen gas

Groen gas wordt ook wel ‘CO2-gecompenseerd gas’ genoemd. Dit gas wordt opgewekt bij het zuiveren van rioolwater of het laten gisten van biomassa. Het is een stuk lastiger om op dit gas te wekken dan groene stroom. Hierdoor is het momenteel nog amper te verkrijgen in Nederland en wordt er nog volop aardgas gebruikt. Toch proberen veel energieleverancier hier wel in tegemoet te komen. Dat doen zij onder andere door meer bomen te planten. Deze bomen kunnen de lucht zuiveren en dit compenseert voor de CO2 die vrijkomt door het gebruik van aardgas.

De voordelen van groene stroom

Hieronder zetten we de voordelen van groene stroom nog even op een rijtje:

• Groene stroom is duurzaam;
• De bronnen van groene stroom kunnen niet opraken;
• Er komen geen schadelijke stoffen vrij bij het opwekken van groene stroom.

Welke energieleveranciers bieden groene stroom?

Er zijn veel energieleveranciers in Nederland die groene stroom aanbieden. Sommige bieden enkel groene stroom aan en andere een mix van groene en grijze stroom. Ook zijn er leveranciers die ervoor kiezen om enkel groene stroom uit Nederland te leveren. Dan zijn er ook weer producenten die een combinatie van binnenlands en buitenlandse energie leveren. Er is dus veel keuze voor de consument. Je kunt online vergelijkingstools vinden die je kunnen helpen bij het maken van een keuze waar jij achter staat. In 2020 is er uitvoerig gekeken naar welke energieleveranciers het groenst zijn door Natuur&Milleu, Wise en de Consumentenbond. Dit doen zij ieder jaar. De leidraad hierin was: welke leveranciers werken mee aan het verduurzamen van energie? Zij hebben geconstateerd dat dit de groenste energieleveranciers zijn:

• Pure Energie
• Eneco
• Om nieuwe energie
• Powerpeers
• Vrijopnaam
• HVC Energie
• Energie Zero
• Greenchoice
• EasyEnergy
• Vanderbron
• Energie VanOns

Hoe stap ik over van energieleverancier?

Het is erg makkelijk om over te stappen van energieleverancier. Wanneer je een nieuwe energieleverancier hebt gevonden, zullen zij je afmelden bij je oude leverancier.

Groene stroom tips

Wil jij graag gebruikmaken van groene stroom? Dan volgen hier een aantal tips:

1. Kies voor een energieleverancier die groene stroom aanbiedt.
2. Check het stroometiket die je jaarlijks kunt inzien via je energieleverancier. Hierop staat precies waar jouw gebruikte stroom vandaan komt. Zo weet je of jouw stroom echt groen is.
3. Kies een energieleveranciers die alleen Nederlandse groene stroom aanbiedt. Dit is de enige manier waarop je er zeker van kunt zijn dat jouw stroom groen is.
4. Laat zonnepanelen installeren op je huis. Zo ben je je eigen groene stroomproducent!
5. Investeer collectief in een windmolen of zonnepanelen. Zo kun je profiteren van de groene stroom die jullie samen creëren.
6. Ga goed om met je stroom als je een bijdrage wil leveren aan het milieu. Het is het beste als je zo min mogelijk stroom gebruikt. Ook als dit groene stroom is.

Groene stroom samengevat

Groene stroom wordt opgewekt uit duurzame bronnen. Je kunt hierbij denken aan waterkracht, zon, wind en soms ook biomassa. Het wordt dus niet gemaakt met fossiele brandstoffen. Stroom moet aan vier eisen voldoen om groen genoemd te mogen worden. Deze zijn: het mag de lucht niet vervuilen, het moet uit een onuitputtende bron komen, het mag geen negatieve invloeden hebben op de omgeving en het mag niet bijdragen aan klimaatverandering. Het is soms lastig om er zeker van te zijn of de stroom echt groen is. Dat komt omdat Nederlandse energieleveranciers de benodigde certificaten kopen in het buitenland. Deze worden dan gebruikt om niet-duurzame stroom, ook wel grijze stroom, te “vergroenen”. Als je er zeker van wil zijn dat jouw stroom groen is, kies dan voor groene stroom die in Nederland is geproduceerd. Dit kun je checken door op het stroometiket kijken. Dit moet je energieleverancier jaarlijks publiceren. Zonne-, wind- en waterkracht-energie zijn allemaal groen. Daarnaast is er een discussie gaande of biomassa energie en kernenergie ook groen zijn. Echter wordt biomassa energie over het algemeen wel aangenomen als groen als de gebruikte organische materialen niet voor iets beters gebruikt kunnen worden. Bij de productie van kernenergie komt er bijna geen CO2 vrij en dat is natuurlijk positief. Alleen komt er wel veel radioactief afval bij kijken. Dit moet worden opgeslagen en blijft duizenden jaren gevaarlijk. Groene stroom is duurder dan grijze stroom, maar omdat de overheid groene stroom subsidieert, betaalt de consument uiteindelijk maar een paar euro extra per maand. Naast groene stroom bestaat er ook groen gas, alleen dit is momenteel nog bijna niet te verkrijgen in Nederland. Wil jij graag gebruikmaken van groene stroom? Check dan of jouw energieleverancier dit aanbiedt. Is dit niet het geval? Dan kun je gemakkelijk een leverancier vinden die dit wel aanbiedt. Hier bestaan handige vergelijkingstools voor op het internet. Overstappen is makkelijk. Je nieuwe energieleverancier zal je afmelden bij je oude leverancier.